2019-2020 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI...... MTAL. TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DERSİ 10. SINIF I. DÖNEM 2. ORTAK YAZILI SORULARI
1-Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Sözlü Türk Edebiyatı'nın özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirlerinde hece ölçüsü kullanılmıştır.
Ağır bir dil kullanılmıştır.
C) Şiirlerin nazım birimi dörtlüktür.
D) Şiirler bir ezgi eşliğinde söylenmiştir.
E) Dönemin başlıca ürünleri, destan, sav, sagu ve koşuktur.
2- I .Yapıt Türk dilinin ilk büyük sözlüğü ve dilbilgisi kitabıdır.
II. Yapım o döneme ait Türk illeri haritası eklenmiştir.
III.Yapıtta,Sözlü Türk Edebiyatı ' na ait bilgiler de vardır.
IV.Yapıt,İslâm ahlâkını öğretmeye çalışan, didaktik bir nitelik taşır.
V.Yapıtta 7500 Türkçe sözcüğün açıklaması vardır.
Divan ü Lügati't Türk ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)I. B)II. C)III. D)IV.
3-Tekke edebiyatının en çok kullanılan şiir türüdür. Allah'ı övmek ona yakarmak temel konulardandır. Dini törenlerde ezgiyle söylenir.
Bu parçada sözü edilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi.
Rubai. C)Müstezat. D) Nefes. E) Hikmet
4-Bir halk edebiyatı ürünü olan "mani" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Anonim bir üründür.
Bütün maniler dört mısralıdır.
C) Asıl söylenmek istenen son iki dizede söylenir.
D) Kafiye düzeni "aaxa" şeklindedir.
E) "Ayaklı mani" ve "yedekli mani" diye türleri vardır
5-On birli hece ölçüsüyle yazılır. Dörtlük sayısı üç ile beş arasındadır. Aşık edebiyatının en çok kullanılan nazım bıçımıdır. "Taşlama, koçaklama, güzelleme, ağıt" gibi türleri vardır. Divan edebiyatında konu bakımından karşılığı gazeldir. Kafiye düzeni "abab, cccb, dddb. .." şeklindedir. Yukarıda sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Destan
Mani C) Koşma D) Tuyuğ E) Semai
6-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir isim tamlaması kullanılmıştır?
A) Hızından havada bir ıslık sesi, ardından bir çıtırtı işitildi.
Onun elinde üç karışlık güdük bir parça kalmıştı.
C) Tımarın boşalıncaya kadar benim adamım olmak ister misin?
D) Senin kullarından olmayı cana minnet bilirim.
E) O benzeri görülmemiş savaşta kaç kere ölümün veya tutsaklığın eşiğine kadar gelmişler.
7-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz isim tamlaması kullanılmıştır?
A) Bütün köyde derin bir sessizlik vardı.
Yürüyen birinin ayak sesleri yaklaştı ve bir kadın sesi duyuldu.
C) Orta yaşlı bir kadın hayretle genç adama baktı.
D) Kağnıdaki sandıklardan birini kavrayarak kepeneğin üzerine oturttu.
E) İlk önce kağnıdaki sandıklarla torbaları sedirin yanında taşıdı.
8-Aşağ'ıdaki dizelerin hangisinde zarffiil yoktur?
A) Ay pencerede durup durup güler
Sert konuşmaya başladı aynalar
C) Geldiğinde söyleyin haberim olsun kuşlar
D) Öldük ölümden bir şeyler umarak
E) Gözümün yaşına bakmadan gitti.
9-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir fiilimsi vardır?
A) On gün evde yatınca nihayet iyileşti.
Zavallı çocuğu, öldüresiye dövmüşler.
C) Alınacak kararlar tüm işçileri etkileyecek.
D) Cam sıkıldığında böyle hareket ediyor.
E) Durmaksızın çalışıyor şirketimiz bu aralar.
10-Kitaplardaki fotoğraflarda tabletlenn ve üzerlerindeki çivi yazısı işaretlerin kimi büyük ( ) kimileri küçük görünüyordu ( ) acaba gerçek boyutları neydi ( )
Bu parçada parantezlerle belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaretleri getirilmelidir?
A) (,) (?) (?)
(,) (
(?)
C) (
(
(.)
D) (...) (,) (?)
E) (,) (,) (.)
11- Vara vara vardım ol kara taşa,
Hasret ettin beni kavim kardaşa,
Sebep ne gözden akan kanlı yaşa,
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm
A. Yukarıdaki dörtlüğe göre aşağıda istenenleri cevaplayınız. (25p)
Nazım birimi:
Kafiye ve redifleri:
Ölçü ve durakları:
B. Can evimden vurdu felek neyleyim
Ben ağlarım çelik teller iniler
Ben almadım toprak aldı koynuna
Yarım diye bülbül diller iniler
Dörflü'ğün teması nedir?(5p)
12- Aşağıda boş bırakılan yerlere uygun ifadeleri getiriniz.(20p)
A. Bektaşi şairlerin yazdığı şiirlerdir. Hz. Muhammed ve Hz. Ali için övgüler söylenir. Genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud görüşü anlatılır.
Yukarıda sözü edilen nazım türü ....................... tir.
B. "Dini törenlerde. meclislerde, tekkelerde kendine özgü bir ezgi ile söylenir. Allah sevgisi, dini emir ve yasaklar, ibadetlerin önemi, tasavvufun esasları, tarikat adabı gibi konular işlenir. ..........................bu tarzın en önemli şairlerindendir.
C. Sagu ölen kimse ardından okunan ağıda verilen isimdir. Ölen kişinin yaşamındaki kahramanlıklarından, başarılarından bahsedilmektedir. Kişinin ölümünden duyulan hüzne değinilmektedir.
Bu şiire, Divan Edebiyatında " ................................... “,
Halk Edebiyatında"..............” denir. Yuğ olarak adlandırılan törenlerde okunmuştur.